เริ่มแล้ว! สำหรับเทศกาลกินเจปี 2564 ที่ในปีนี้ตรงกับช่วง 6 – 14 ตุลาคม ตลอดเวลา 9 วันนี้ผู้เข้าร่วมจะต้องทำจิตใจให้บริสุทธิ์ งดเนื้อสัตว์และหันมาถือศีลกินผักเพื่อหยุดการเบียดเบียนเพื่อนร่วมโลก
ตำนานการกินเจ
คำว่า ‘เจ’ แน่นอนว่ามาจากภาษาจีน ความหมายเดิมจะหมายถึง อุโบสถศีล หรือการถือศีล 8 ที่งดทานอาหารหลังเที่ยงวัน ซึ่งสำหรับนิกายพุทธมหายานในจีนจะรวมถึงงดทานเนื้อสัตว์ด้วยนั่นเอง แต่ยุคสมัยต่อมาคนที่ทานอาหารครบ 3 มื้อ แต่ไม่ทานเนื้อสัตว์ก็เรียกว่า กินเจ เหมือนกัน ความหมายของการทานเจในสมัยปัจจุบันจึงหมายถึงการเว้นจากการเบียดเบียนคน สัตว์ และทำจิตใจให้ผุดผ่อง
ถึงแม้ว่าประเทศไทยจะจัดเทศการกินเจอย่างยิ่งใหญ่ แต่ในประเทศจีนกลับมีน้อยคนนักที่กินเจ เพราะเนื่องจากอาณาเขตที่กว้างใหญ่ไพศาล วัฒนธรรมอาหารเจเลยแผ่ไม่ได้ไกลเท่าไหร่ เลยมีแต่คนจีนที่นับถือพุทธมหายาน ชาวจีนฮกเกี้ยนและแต้จิ๋วที่ปฏิบัติกัน
ส่วนประเทศไทยได้รับอิทธิพลการกินเจมาจากชาวจีนลัทธิเต๋าที่หิ้วเสื่อผืนหมอนใบเข้ามาอพยพในประเทศไทย และในภูเก็ต มีตำนานเล่าว่าเทศกาลกินผักนี้มาจากคณะชาวจีนที่เข้าแสดงงิ้วแต่เกิดอาการป่วย เลยทำพิธี ‘เจี๊ยะฉ่าย’ ขอขมาเทพเจ้าแห่งดวงดาวทั้ง 9 ของลัทธิเต๋า ด้วยการกินผักแทนเนื้อสัตว์จนร่างกายกลับมาแข็งแรง คนภูเก็ตระแวกนั้นจึงทำตามกันมาถึงปัจจุบัน
กินเจ งดกินเนื้อสัตว์แต่ทำไมกินหอยนางรมได้?
ใครที่เคยถือศีลกินเจด้วยตัวเอง (หรือที่บ้านบังคับ) ก็จะรู้ว่าอาหารเจไม่มีส่วนผสมจากผลิตภัณฑ์สัตว์เลย รวมถึงผักที่มีกลิ่นแรงใครกินก็คือเจแตกทันที เพื่อกันอาการลงแดงจากการขาดเนื้อ พ่อครัวบางร้านเลยสรรสร้างเนื้อสัตว์จากโปรตีนเกษตรจนเทศกาลอาหารเจแทบกลายเป็นเทศการอาหารปลอมแปลงไปแล้ว แต่รู้หรือเปล่าว่าในบรรดาสัตว์ที่เราอดกินนั้น มีสิ่งมีชีวิตหนึ่งสปีชีย์ที่เราทานได้แบบงงๆ ก็คือ หอยนางรม นั่นเอง
หอยนางรมถูกเว้นเป็นอาหารเจนั้นยังเป็นเรื่องคลุมเครือ แต่ตำนานใหญ่ๆ 2 เรื่องที่พูดถึงกันนั่นคือก็คือ ตำนานองค์หญิงเมี่ยวซ่านที่ลงเรือกับคนอีกมากมายหนีตายจากการเข่นฆ่าของพระเจ้าเมี่ยวจวง ซึ่งองค์หญิงกำลังถือศีลกินเจอยู่แต่ด้วยเสบียงอาหารที่ขาดแคลน นางเลยจุ่มไม้เท่าลงทะเลและอธิษฐานขอกินอะไรก็ได้ที่มีอะไรติดไม้เท้า สุดท้ายมีแต่หอยนางรมติดขึ้นมา หอยสายพันธุ์นี้จึงกลายเป็นอาหารเจโดยปริยาย
อีกตำนานนั้นเล่าโยงกับเนื้อเรื่องนิทานไซอิ๋วว่าขณะที่พระถังซัมจั๋งกำลังไปยังชมพูทวีปเพื่ออัญเชิญพระไตรปิฎกแต่ผ่านเขตที่ขาดแคลนอาหารจนไม่มีอะไรฉัน ท่านเลยอธิษฐานขอฉันสิ่งใดก็ได้ที่ไม่ผิดบาป ทันใดนั้นหอยนางรมจำนวนมากก็ผุดออกมาจากพื้นดิน หอยนางรมเลยเป็นอาหารเจโดยปริยายเช่นกัน
จากตำนานของสองนักบวชที่เคร่งครัดการกินเจ ถ้ามองจากมุมปัจจุบันก็อาจจะมีงงๆ กันหน่อยว่าอย่างนี้ก็ได้หรอ แต่หากมองลึกลงไปในเปลือกหอยนางรมเปล่าๆ ที่ถูกแทะกินไปแล้วนั้นก็จะเห็นปริศนาธรรมของ ‘การไม่ยึดติดอยู่’ เพราะการกินเจอเป็นการงดจากการเบียดเบียนสัตว์ก็จริง แต่ก็อย่ายึดกับหลักการมากถึงขนาดเกิดความทุกข์จนปล่อยวางไม่ได้นั่นเอง ถ้าชอบเรื่องราวสาระจากวันสำคัญอีกล่ะก็ติดตามต่อเลยที่ iNN Lifestyle
ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่
Facebook : https://www.facebook.com/innnews.co.th
Twitter : https://twitter.com/innnews
Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN
TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news
