แซ่ สิ่งที่บ่งบอกนามสกุลของคนจีนหรือคนเชื้อสายจีน ในไทยเองนั้นก็มีลูกหลานชาวมังกรอย่างมากมาย แซ่ เองนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่งเนื่องจากบ่งบอกถึงที่มา ตระกูล เป็นประวัติศาสตร์ที่ถูกส่งต่อกันรุ่นต่อรุ่น และ แซ่คนจีน เองยังมีประวัติศาสตร์ต้นกำเนิดที่น่าสนใจ พร้อมแล้วย้อนเวลาไปหาคำตอบพร้อมกัน
แซ่ นั้นแปลว่า นามสกุล มาจากภาษาจีนที่เขียนว่า (姓) และมีอีกหนึ่งคำคือ สี (氏) ในอดีตสองคำนี้มีความหมายคนละอย่างและไม่สามารถใช้แทนกันได้ แซ่ คือวงศ์ตระกูลเก่าโบราณ ส่วน สี คือตระกูลย่อยที่มาจากแซ่ แต่ปัจจุบันทั้งสองคำได้ถูกใช้ร่วมกันได้แล้ว ที่เราได้ยินส่วนใหญ่คือ แซ่ มากกว่า
ย้อนไปถึงจุดเริ่มต้นของการใช้แซ่ สี นั้นมีมาตั้งแต่ก่อนมีการบันทึกตัวอักษรเกิดขึ้น ถัดมาหลักฐานที่ปรากฏชัดคือช่วงที่มีจารึกบนกระดูกของสัตว์ต่างๆเช่น กระดองเต่าในช่วงราชวงศ์ซาง ที่ค้นพบตัวอักษรบนกระดองเต่าแล้วได้ถูกตั้งชื่อว่า เจี่ยกู่เหวิน (甲骨文) ในอดีตแซ่สกุลเริ่มแรกมาจากชื่อหมู่บ้านหรือครอบครัวที่อาศัยอยู่ แซ่นี้จะเป็นแคลนเนม(Clan name)หรือสิ่งที่บ่งบอกถึงตระกูล ที่บอกว่ามาจากไหน ครอบครัวไหน ตรงนี้เองที่ใช้อ้างอิงที่มาของแซ่ต่างๆได้เช่นกันเพราะแซ่นั้นมีที่มาจากหลายสาเหตุ
1. ยุคโบราณชาวจีนถือว่าแม่เป็นศูนย์กลางจะนำชื่อแม่มาใช้เป็นแซ่
2. นำสิ่งที่บูชามาตั้งเป็นแซ่ เช่น ช้าง ม้า มังกร ภูเขา ตามความเชื่อแต่ละท้องที่
3. มาจากผู้นำหรือสถานที่กำเนิด เหมือนกับที่เกริ่นไป
4. จากยศหรือชื่อได้ในการรับพระราชทาน
5. มาจากอาชีพ
6. มาจากการบอกลำดับ เช่น เม่ง-คนโต
พอแซ่เริ่มเยอะเข้าเลยต้องมีการจัดระเบียบหรือสำรวจอย่างเป็นทางการในช่วงราชวงศ์ซ่ง ได้เริ่มสำรวจแซ่ต่างๆและได้บันทึกไว้ใน ตำราร้อยแซ่พันธุ์มังกร ไป่จยาซิ่ง หรือ ทำเนียบร้อยแซ่(百家姓) ก่อนได้รับการปรับปรุงครั้งใหญ่ในเวลาต่อมา โดยกล่าวว่าแซ่ทั้งหมดของจีนนั้นมีกว่า 10,000 แซ่แต่ที่ใช้จริงๆจนถึงปัจจุบันเหลือราวๆ 3,000-4,000 บางแซ่ก็ได้หายไปตามกาลเวลา จนไม่มีคนใช้ในที่สุด
ส่วนที่มาของแซ่ในไทยนั้นคงไม่พ้นการเข้ามาของลูกหลานชาวมังกร ตั้งแต่สมัยราชวงศ์ถัง ที่ประเทศจีนนั้นเจริญรุ่งเรืองในการเดินเรือและชาวจีนกลุ่มหนึ่งก็ได้มาตั้งรากฐานในประเทศไทยตั้งแต่สมัยอยุธยาเป็นต้นมา พอเวลาผ่านไปด้วยการที่รัฐบาลไทยตั้งแต่ยุคพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ไม่ได้กีดกันชาวจีนและให้ความสำคัญมาโดยตลอด คนจีนเข้ามาอาศัยและตั้งรกรากไปกับคนไทย สร้างรากฐานและนำวัฒนธรรมต่างๆจนเกิดลูกหลานมากมาย และเกิดการใช้แซ่ในคนไทย หรือตระกูลก็นำแซ่ไปผสมกับนามสกุลไทยอีกด้วย มากขนาดที่สำนักทะเบียนราษฎร์เคยเผยตัวเลขว่า คนไทยที่มีเชื้อสายจีนที่ใช้สกุลแซ่ต่างๆมีมากถึง 4,700 แซ่ จำนวนกว่า 700,000 กว่าคน โดย 5 อันดับแรกที่คนไทยใช้มากที่สุดคือ 1.แซ่ตั้ง(เฉิน) 2.แซ่ลิ้ม(หลิน) 3.แซ่หลี(หลี่) 4.แซ่อึ้ง(หวง) และ 5.แซ่โง้ว(อู๋)
ปัจจุบันคนไทยเชื้อสายจีนนั้นมีจำนวนมากขึ้นในประเทศไทย บางครั้งหลายคนอาจจะเคยเจอคนที่นามสกุลเหมือนกันแต่ไม่ได้รู้จักก็ไม่ใช่เรื่องแปลก ด้วยที่มาของแซ่ที่หลากหลาย และมีต้นกำเนิดมาจากที่เดียวกันคือประเทศจีน ไม่แน่ว่าเราอาจจะเป็นญาติห่างข้ามน้ำข้ามทะเลกันก็ได้
ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่
Facebook : https://www.facebook.com/innnews.co.th
Twitter : https://twitter.com/innnews
Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN
TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news
