‘วันเพ็ญเดือน 12 น้ำก็นองเต็มตลิ่ง’ หากใครจะร้องต่อแล้วค่อยมาอ่านก็ไม่ว่ากันเพราะวันนี้คือวันลอยกระทง วันแห่งการรื่นเริง เฉลิมฉลอง ครื้นเครง และล่องลอยไปกับเสียงเพลงแสงไฟที่ถูกประดับมากมายรอบทิศทั่วไทย ซึ่งในปีนี้วันลอยกระทงก็ตรงกับวันศุกร์ที่ 19 พฤศจิกายน 2564
ชีวิตของชาวไทยดั้งเดิมคุ้นเคยกับผืนดินและคุ้นชินกับสายน้ำ โดยเฉพาะแม่น้ำลำธารที่ใช้อาบ ดื่ม สัญจรไปไหนมาไหน ด้วยความผูกพันธ์กับ ‘พระแม่คงคา’ คนไทยและชาวสุวรรณภูมิจึงมีการมอบของกำนัลเพื่อเป็นการขอบคุณและขอโทษเทพแห่งสายน้ำไปในตัว ซึ่งสิ่งนั้นที่ทุกคนรู้จักกันในชื่อ กระทง นั่นเอง
ไม่ใช่เทพsaveคน แต่คนต้องsaveเทพ
แม้นักประวัติศาสตร์ไทยยังเกาหัวแกรกๆ กับบทสรุปของที่มาวันลอยกระทง ว่าแท้จริงแล้วมีมาตั้งแต่สุโขทัยหรือรัตนโกสินทร์กันแน่ และดูท่าจะคลุมเครือไปอีกนานจนกว่าจะเจอหลักฐานใหม่ แต่สิ่งที่คนสมัยนี้เข้าใจมากกว่าเดิมคือ ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นหลังวันลอยกระทง
จากเดิมที่พระแม่คงคาเป็นเทพอารักข์ผืนน้ำให้กับมนุษย์ตามความเชื่อ แต่ด้วยปัญหาสิ่งแวดล้อมรุกล้ำทุกตารางน้ำที่นับวันจะค่อยๆ ใหญ่ เทพก็กลายเป็นเหยื่อได้เหมือนกัน กระทงที่เคยเป็นส่วยทางวัฒนธรรมในอดีตเลยกลายเป็นที่ถกเถียงในปัจจุบัน
ด้วยวัสดุเดิมกระทงทำมาจากพืชและเข็มทั้งตอกล้วย ใบตอง และดอกไม้ประดับอื่น เลยมีพ่อค้าหัวก้าวหน้าพัฒนากระทงให้สอดคล้องกับสิ่งแวดล้อมและต้นทุนที่นับวันจะสูงเอาๆ เราเลยได้เห็นกระทงที่กินได้อย่างขนมปัง อาหารปลา หรือแม้แต่น้ำแข็งที่ต้อง ‘ลอยเร็วๆ มันจะละลายหมดแล้วววววว’
ถึงอย่างนั้นก็ตามมนุษย์ก็ไม่ใช่อควาแมนที่จะผลักภาระให้ปลาเก็บหลักฐานกระทงด้วยการกินได้หมด ปัญหาน้ำเน่าจากเศษขยะไม่ทันย่อยสลายก็ยังคงอยู่ให้เห็นในข่าวของเช้าวันถัดไปหลังลอยกระทงอยู่ดี ทำให้ถึงมือนักพัฒนาเว็บไซต์ออกมาตั้งลอยกระทงออนไลน์ขึ้นมาที่ปลอดภัยไร้สารตกค้าง
ภัยปัญหาขยะล้นตลิ่งจนแม่น้ำเน่าเสียไม่หยุดแค่เว็บไซต์ลอยกระทงออนไลน์.comเท่านั้น ยังมีนักเคลื่อนไหวแก้ปัญหาให้ตรงจุดด้วยแคมเปญงดลอยกระทงตอบแทนพระแม่คงคาแทนซะเลย ซึ่งจากข้อมูลสถิติกรุงเทพมหานครพบว่าปริมาณกระทงลดลงทุกปีจาก 1 ล้าน เหลือเพียง 7 แสนกระทงในปี 2561
สำหรับใครที่หัวอนุรักษ์นิยมอาจเสียดายที่ประเพณีดั้งเดิมไทยเปลี่ยนไป แต่เชื่อเถอะว่านี่ไม่ใช่การลบล้างธรรมเนียมเก่า แต่เป็นการย้อนกลับไปในแก่นของการลอยกระทงที่ต้องการเห็นความสำคัญของแม่น้ำ และเป็นจุดแบ่งระหว่างโลกสมัยใหม่ที่ใส่ใจธรรมชาติกับประเพณีไทยให้อยู่กับเราไปอีกเป็นร้อยเป็นพันปี
สุดท้ายแล้วกับวันลอยกระทงปีนี้ เราอยากรู้ว่าคุณล่ะยังอยากซื้อกระทงไปลอยอยู่หรือเปล่า? ถ้าชื่นชอบคอนเทนต์ห่วงใยใส่ใจโลกและสุขภาพตั้งแต่ร่างกายยันจิตใจไป save ตัวเองต่อได้ที่ iNN Lifestyle
ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่
Facebook : https://www.facebook.com/innnews.co.th
Twitter : https://twitter.com/innnews
Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN
TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news
