‘แค่ได้เห็นเขามีความสุข ได้กินของอร่อย ได้นอนเต็มอิ่ม
ใช้ชีวิตในแบบที่เขาอยากเป็น แค่นี้คนเป็นแฟนคลับแบบเราก็มีความสุขแล้วล่ะ’
เมื่อครั้งที่เรากำลังดื่มด่ำไปกับวันหยุด ใช้เวลาพักผ่อนด้วยการหาอะไรดูเรื่อยเปื่อย อยู่ๆช่อง youtube หนึ่งก็เด้งขึ้นมา อินโทรเพลงช้าคลอๆ มีความเศร้าปนอยู่ในนั้น ภาพ MV ค่อยๆเล่าเรื่องไปช้าๆตามจังหวะของดนตรี หนึ่งในสมาชิกของวงร้องเปิดเพลงนั้นด้วยเสียงที่ค่อนข้างทรงพลัง ชวนให้เรานั้นอยากฟังต่อจนจบเพลง จากนั้นกล้องก็ค่อยๆเคลื่อนตัวช้าๆไปจับที่สมาชิกอีกหนึ่งคนของวง
โอ๊ะ! นี่มันอะไรกัน (เท่ห์ชะมัด)
ด้วยเสน่ห์บางอย่างในตัวเขา ทำให้ตัวเรานั้นอึ้งไปสักพัก เด็กผู้หญิงสวมชุดสีขาวผมยาวสีน้ำเงินคนนั้น ทำให้เราเริ่มใจไม่อยู่กับเนื้อกับตัว เสียงของเขา ท่าทางของเขา ใบหน้าของเขา ตาง่วงๆของเขา มันสะดุดตาฉัน ยิ่งท่อนแร็พที่เขาร้องในเพลงนั้นมันยิ่งทำให้ฉันตกหลุมรักเขามากเข้าไปอีก
ไม่ๆๆๆ จะบ้าหรือเปล่า ใครมันจะตกหลุมรักคนคนหนึ่งได้เพียงเสี้ยววิ?
เมื่อเพลงดังกล่าวจบลง เรารีบเอื้อมมือไปหยิบโทรศัพท์ที่วางอยู่ข้างๆแล้วรีบค้นหาโซเชียลมีเดียของเขาทันที ‘อุ๊ย รูปนี้สวยจัง’ ‘โหวว แร๊พอย่างเท่ห์’ ‘เพลงดีย์ไม่ไหว’ คำชมทั้งหมดทั้งมวลอยู่ในหัวเต็มไปหมด
ใช่แล้วตั้งแต่นั้นมาฉันก็เรียกตัวเองว่า ‘แฟนคลับ’ ของเขาได้อย่างเต็มภาคภูมิ เริ่มจากคนแปลกหน้า ได้มารู้จัก ได้มาซัพพอร์ตผลงาน ไม่นานห้องนอนของฉันก็มีของสะสมที่เกี่ยวกับเขากระจายอยู่ทั่วห้อง อีกทั้งยังมีส่วนร่วมกับกิจกรรมต่างๆที่สามารถซัพพอร์ตเขาได้ ทั้งวันเกิด อีเวนต์ แฟนมีต คอนเสิร์ต หรืองานสำคัญต่างๆก็ไม่เคยพลาดเลยสักครั้ง
หลายคนที่อ่านมาถึงตรงนี้คงสงสัยว่าทำไมเราถึงยอมทำสิ่งต่างๆมากมายให้กับคนที่ไม่เคยเจอหน้าด้วยล่ะ
ต้องบอกตรงนี้ก่อนว่าทุกคนล้วนมีดารา หรือคนที่ตนเองชื่นชอบและติดตามอยู่แล้ว แต่ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนไป อย่างเช่นเมื่อก่อนเราอาจจะติดตามผลงานพวกเขาได้แค่ใน TV หนังสือพิมพ์ นิตยสาร ตลับเทป แต่ในยุคที่มีโซเชียลมีเดีย การรู้จัก และรับรู้ข้อมูลเกี่ยวกับพวกเขาก็เป็นเรื่องง่ายดายเพียงใช้โทรศัพท์เครื่องเดียว ด้วยวิธีที่ง่ายดายเช่นนี้ ทำให้เรารับรู้เรื่องราวของพวกเขาได้เป็นอย่างดี จนอาจก่อให้เกิดความผูกพันบางอย่าง
โดยความสัมพันธ์ระหว่างศิลปินคนโปรดและแฟนคลับ ถูกนิยามว่าเป็นความสัมพันธ์แบบ ‘Parasocial Relationship’ หรือ ‘ความสัมพันธ์แบบกึ่งมีส่วนร่วมทางสังคม’
Parasocial Relationship คืออะไร?
‘Parasocial Relationship’ หรือความสัมพันธ์แบบกึ่งมีส่วนร่วมทางสังคม พูดแบบง่ายๆคือความสัมพันธ์ที่ใครคนหนึ่งมีความรู้สึก รัก สนิทสนม และผูกพัน กับคนที่ไม่เคยรู้จักกันมาก่อน ซึ่งรูปแบบความสัมพันธ์ดังกล่าวพบมากที่สุดในความสัมพันธ์ระหว่างผู้มีชื่อเสียงกับผู้ชื่นชอบ เช่นศิลปิน นักแสดง ไปจนถึงความสัมพันธ์ระหว่าง โอตาคุ กับ ตัวการ์ตูนที่พวกเขาชื่นชอบ ซึ่งความสัมพันธ์นี้สามารถลึกซึ้งถึงขั้นเกิดเป็นความรักได้เลย
ตัวอย่างของความสัมพันธ์แบบ Parasocial Relationship คือความสัมพันธ์ที่ต่างฝ่ายต่างไม่ได้รู้จักกันจริงๆ กล่าวคือ แฟนคลับจะรู้จักศิลปินได้ก็เฉพาะด้านที่ศิลปินเปิดเผยให้รับรู้เท่านั้น ขณะที่ศิลปินเองก็ไม่สามารถรู้จักแฟนคลับของพวกเขาได้ครบทุกคนเช่นกัน
อีกทั้งความสัมพันธ์ดังกล่าวก็อาจเกิดจากการ ‘คิดไปเอง’ ของผู้ที่เรียกตัวเองว่าแฟนคลับก็เป็นได้เช่นเดียวกัน เพราะผู้ที่อยู่ในความสัมพันธ์ Parasocial Relationship มักจะจินตนาการโดยการเอาตัวเองเข้าไปอยู่ในสถานการณ์ต่างๆ ด้วย เช่น เมื่อนักแสดง ศิลปินที่ชอบออกมาโพสต์รูป ทวิตข้อความ ก็จะคิดว่าเขาหมายถึงตัวเอง ทำให้เกิดอาการเขิน หรือบางคนอาจจะเกิดอาการตกหลุมรักขึ้นมาจริงๆ เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม สาเหตุส่วนหนึ่งของความสัมพันธ์ Parasocial Relationship อาจจะเกิดจาก ‘ความเหงา’ ได้ด้วยเช่นกัน เพราะเมื่อไหร่ก็ตามที่เรารู้สึกเหงา เราก็ยิ่งมีแนวโน้มที่จะตกหลุมรักคนคนนั้นมากขึ้น อย่างที่ศาสตราจารย์เคิร์ต เกรย์ (Kurt Gray) เขียนสรุปในหนังสือ ‘The Mind Club’ ไว้ว่า “ความเหงาทำให้เราจินตนาการความรักของตัวเอง ซึ่งความรัก(ที่มีต่อศิลปิน) รูปแบบนี้ ก็ยิ่งทำให้ภาพจินตนาการในหัวชัดขึ้นไปอีก”
แม้ความสัมพันธ์แบบนี้ดูจะไม่เป็นดั่งหวังเท่าไหร่ เพราะมันเหมือนกับการแอบรักข้างเดียวที่ยากจะสมหวัง แต่ถึงอย่างนั้นทั้งสองฝ่ายก็ยังสามารถ ‘ฮีลใจ’ ซึ่งกันและกันได้แม้ว่าจะไม่รู้จักกันเลยก็ตาม
‘แค่รู้ถึงการมีอยู่ของกันและกันแค่นี้ก็พิเศษแล้ว’
แล้วความสัมพันธ์แบบนี้ส่งผลกับเราอย่างไร?
แน่นอนว่าสำหรับแฟนคลับแล้ว ศิลปินที่พวกเขาชื่นชอบก็เป็น ‘safe zone’ ของใจ ที่ช่วยให้ผ่านพ้นช่วงเวลายากๆ ของชีวิตไปได้ด้วย เพราะในโลกแห่งความจริง การใช้ชีวิตไม่ใช่เรื่องง่าย ยิ่งพอเราโตขึ้น ก็ยิ่งรู้สึกโดดเดี่ยว ความกดดันและความเครียดก็ต่างเข้ามาบั่นทอน ดังนั้นการได้แวะเข้าไปรับพลังบวกจากศิลปินคนโปรดหรือตัวละครที่เราชอบก็เป็นอีกทางหนึ่งที่ทำให้เรารู้สึกสบายใจได้เหมือนกัน
แต่ก็ใช่ว่าความสัมพันธ์แบบ Parasocial Relationship จะไม่มีข้อเสีย
Angela Ficken นักสังคมสงเคราะห์อิสระกล่าวถึงความเสี่ยงใน Parasocial Relationship ไว้ว่า คนที่หมกมุ่นในดารา ศิลปินมากเกินไป อาจนำไปสู่ความผูกพันทางอารมณ์และความผิดหวังที่อาจเกิดขึ้นหากดาราคนนั้นไม่ปฏิบัติตัวตามที่เราคาดหวังไว้ อีกทั้งความหมกมุ่นที่มากเกินไปอาจนำไปสู่ความห่างเหินในความสัมพันธ์กับคนในชีวิตจริง
บางคนที่หมกมุ่นในความสัมพันธ์แบบ Parasocial Relationship มากเกินไป อาจเกิด ‘ภาวะหลงผิดว่ารัก’ (Erotomania) แทรกขึ้นมาด้วย โดยภาวะดังกล่าวเป็นภาวะทางจิตที่หลงคิดไปเองว่าอีกฝ่ายรักตนเหมือนกับที่ตนรัก ซึ่งอาจนำไปสู่พฤติกรรมคุกคามดารา จนสร้างความหวาดกลัวให้กับดารา โดยบุคคลที่มีพฤติกรรมดังกล่าวมักจะถูกเรียกว่า ‘สตอกเกอร์’ หรือ ‘ซาแซง’ นั่นเอง
โดยสรุปแล้ว ความสัมพันธ์แบบ Parasocial Relationship ก็มีทั้งข้อดีและข้อเสียแตกต่างกันไป มีคนเคยบอกไว้ว่า ‘ความรักระหว่างแฟนคลับกับศิลปินนั้นเป็นความสัมพันธ์ที่มหัศจรรย์’ มันก็จริงอยู่ว่าความสัมพันธ์รูปแบบนี้ทำให้เรามีความสุข แต่ถึงอย่างนั้นเราก็ต้องไม่ลืมว่าศิลปิน ดารา ไอดอลก็เป็นอาชีพหนึ่งที่มีชีวิตส่วนตัวของตัวเอง การติดตามโดยเว้นพื้นที่ส่วนตัวให้แก่กันและกันก็จะทำให้การตามติ่งศิลปินของเรามีความสุขมากขึ้น
แล้วคุณล่ะ มีศิลปิน ดารา นักร้อง หรือตัวละครโปรดที่คุณตกหลุมรักบ้างไหม? มาแชร์ให้เราฟังหน่อย
ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่
Facebook : https://www.facebook.com/innnews.co.th
Twitter : https://twitter.com/innnews
Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN
TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news
LINE Official Account : @innnews
