เรื่องโดย ปัญจวรา บุญสร้างสม Team Content www.thaihealth.or.th
ข้อมูลบางส่วนจาก กิจกรรม “มาฆบูชา วิถีพุทธ ชุมชนเป็นสุข พระสงฆ์สุขภาพดี” และ หนังสือสุขภาพดีเริ่มที่…ใส่ใจฉันภัตตาหาร โดย สำนักโภชนาการ กรมอนามัย
วันมาฆบูชา ตรงกับ วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปี เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาที่ชาวพุทธส่วนใหญ่นิยมเข้าร่วมปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนาต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการทำบุญ ตักบาตร รักษาศีล เจริญภาวนา หรือเวียนเทียนรอบพระอุโบสถ เพื่อระลึกถึงคำสอนขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทำนุบำรุงศาสนาตามหน้าที่ศาสนิกชนที่ดี รวมทั้งรักษาประเพณีอันดีงามไว้ด้วย
ถึงแม้ว่า วันมาฆบูชา ปีนี้จะอยู่ในช่วงเวลาที่สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ยังไม่น่าไว้วางใจเท่าใดนัก แต่พุทธศาสนิกชนยังสามารถเข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนาที่จัดขึ้นโดยต้องปฏิบัติตามมาตรการอย่างเคร่งครัด ไม่ว่าจะเป็นการสวมหน้ากาก ล้างมือ เว้นระยะห่างจากผู้อื่น รวมทั้งสแกนไทยชนะ
นอกจากการเฝ้าระวังโควิด-19 แล้ว สิ่งหนึ่งที่จะต้องให้ความสำคัญและใส่ใจมากขึ้น คือ สุขภาพของพระสงฆ์ ข้อมูลจากกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข พบว่า มีพระสงฆ์ สามเณรอาพาธมารับการรักษาที่โรงพยาบาลสงฆ์ ด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 5 อันดับแรก คือ โรคไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไตวายเรื้อรัง และข้อเข่าเสื่อม ตามลำดับ จากการฉันอาหารที่ไม่ถูกหลักโภชนาการ และการขาดกิจกรรมทางกายของพระสงฆ์ ส่งผลให้แนวโน้มการอาพาธของพระสงฆ์สูงขึ้น ดังนั้น เราจึงควรให้ความสำคัญในการถวายภัตตาหารพระสงฆ์ให้ถูกต้องตามหลักโภชนาการมากขึ้น
พระมหาทวี โพธิเมธี เจ้าอาวาสวัดพุทธปัญญา จ.นนทบุรี กล่าวว่า ในสังคมเรานี้ สิ่งสำคัญที่เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจส่วนหนึ่ง คือ พระพุทธศาสนา มีผู้แทน คือ พระสงฆ์ หากญาติโยมห่วงสุขภาพพระสงฆ์ ปรุงอาหารลดหวาน มัน เค็มมาถวาย พระสงฆ์ก็จะมีสุขภาพที่ดี และเมื่อญาติโยมปรุงอาหารร่างกายมาถวายพระสงฆ์แล้ว พระสงฆ์ก็จะทำหน้าที่ปรุงอาหารใจให้แก่ญาติโยม คือ การให้ธรรมะแก่ญาติโยม เพื่อเป็นหลักในการดำเนินชีวิต
พระมหาทวี กล่าวต่อว่า พระพุทธเจ้าปรุงอาหาร ที่เรียกว่าสติให้แก่พุทธศาสนิกชน ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญมาก ดังพุทธศาสนสุภาษิตที่ว่า “สติมโต สทาภทฺทํ – บุคคลผู้มีสติย่อมเจริญอยู่ทุกเมื่อ” เพราะถ้าหากมีสติ เมื่อได้รับข้อมูลใดๆ มาก็จะมีปัญญาพิจารณาแยกแยะ และเลือกทำในสิ่งที่ถูกต้อง เหมาะสม เช่น รู้ว่าพระสงฆ์ป่วยเป็นโรคต่างๆ เนื่องจากการฉันภัตตาหารที่ไม่ถูกหลักโภชนาการ ก็จะเลือกปรุงเมนูสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็มมาถวายพระสงฆ์ ทำให้พระสงฆ์มีสุขภาพที่ดีขึ้น เพราะตามหลักธรรมวินัยแล้ว พระสงฆ์จะไม่สามารถเลือกฉันได้ ญาติโยมถวายอะไร พระสงฆ์ก็ต้องฉันแบบนั้น
โภชนบัญญัติ 9 ประการ เพื่อพระสงฆ์
1.ฉันภัตตาหารครบ 5 หมู่ แต่ละหมู่ให้หลากหลาย และหมั่นดูแลน้ำหนักตัว
2.ฉันข้าวเป็นหลัก
3.ฉันผักและผลไม้เป็นประจำ
4.ฉันปลา เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ และถั่วเมล็ดแห้งเป็นประจำ
5.ฉันนมและผลิตภัณฑ์นมให้เหมาะสม
6.ฉันน้ำสะอาดให้เพียงพอ และน้ำปานะหวานน้อย
7.ฉันภัตตาหารที่มีไขมันและน้ำมันแต่พอควร
8.ฉันภัตตาหารที่มีรสหวานจัดและเค็มจัดแต่พอควร
9.ฉันภัตตาหารที่สะอาด ปลอดภัย
ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ในการจัดอาหารให้เหมาะสมตามหลักโภชนาการอาหารถวายพระสงฆ์ สสส. โดยโครงการสงฆ์ไทยไกลโรค ได้จัดทำสื่อสิ่งพิมพ์ คลิปวิดีโอสำหรับพระสงฆ์ ฆราวาส และสำหรับผู้ค้าและผู้ปรุงอาหารถวายพระสงฆ์ ภายใต้แนวคิด “ครัวสงฆ์มั่นใจ ต้านภัยโควิด” พร้อมตัวอย่างอาหารใส่บาตรแนะนำที่ดีต่อสุขภาพ เผยแพร่ในเว็บไซต์ www.sonkthaiglairok.com
วันมาฆบูชาของทุก ๆ ปี พุทธศาสนิกชนจะนิยมมาทำบุญตักบาตร ฟังเทศน์ฟังธรรม และเวียนเทียนที่วัดใกล้บ้าน ทางกระทรวงสาธารณสุขขอชวนคนไทยทำบุญตักบาตรวิถีใหม่ ให้ปลอดภัย ห่างไกลโรค ในรูปแบบ”รักษ์สุขภาพ รักษ์โลก ลดโรค” โดยวิธีดังต่อไปนี้
1.เลือกของที่มีประโยชน์ มีคุณภาพ ถ้าเป็นอาหารสด ควรเลือกเมนูชูสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็ม แต่ถ้าเป็นอาหารแห้ง ให้ดูบรรจุภัณฑ์ที่สมบูรณ์ ไม่บุบ ไม่เป็นสนิม มีเครื่องหมายอย.กำกับ
2.ตักบาตรในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ใช้ถุงผ้าหรือตะกร้าไปจ่ายตลาดในการเลือกซื้อวัตถุดิบทำอาหารหรืออาหารสำเร็จรูปทำบุญ เพื่อตักบาตรแทนถุงพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง
4.สำหรับบางวัดที่จัดให้มีโรงทานสำหรับปรุงอาหารให้แก่ผู้ที่มาทำบุญ ควรใช้วัสดุธรรมชาติบรรจุอาหารเช่นกัน เพื่อเป็นการลดการใช้พลาสติกหรือโฟม
5.สวมหน้ากากทุกครั้งก่อนเข้าวัด หรือบริเวณโรงทาน
6.ล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังรับประทานอาหาร เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อโควิด-19
เนื่องในโอกาสวันมาฆบูชาที่ใกล้จะถึงนี้ ขอเชิญชวนพุทธศาสนิกชนทุกท่านน้อมนำหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้ามาปฏิบัติ โดยเฉพาะสิ่งสำคัญอย่างการมีสติ ท่ามกลางสถานการณ์เช่นนี้ ยิ่งมีความจำเป็นที่เราจะต้องดูแลทั้งสุขภาพร่างกาย และจิตใจให้แข็งแรง พร้อมรับมือกับทุกวิกฤตที่จะเกิดขึ้น สสส. ขอเป็นอีกหนึ่งช่องทางที่จะเผยแพร่ข้อมูลและผลิตสื่อประชาสัมพันธ์ ให้ข้อมูลต่างๆ ทั้งข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพให้ห่างไกลจากโควิด-19 รวมทั้งข้อมูลด้านโภชนาการที่ถูกต้อง
ไม่มีใครรู้ว่า วิกฤติการณ์นี้จะสิ้นสุดลงเมื่อไหร่ แต่จิตใจที่แจ่มใส ในร่างกายที่แข็งแรง สมบูรณ์ จะทำให้พวกเรามีพลังที่จะใช้ชีวิตกันต่อไป ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นก็ตาม
ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่
Facebook : https://www.facebook.com/innnews.co.th
Twitter : https://twitter.com/innnews
Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN
TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news
